یک دقیقه برای خودتان باشید!

هر روز صبح یک دقیقه وقت برای خودتان کنار بگذارید ، بنشینید و فکر کنید. یک دقیقه وقت بگذارید و کار کوچکی برای ارج نهادن به خود انجام دهید.

 یک دقیقه وقت بگذارید و بر آن شوید که امروز را از افسوس های گذشته و دلواپسی های آینده پاک کنید.

 یک دقیقه وقت بگذارید و فکر کنید یک مورد نگران کننده تا چه اندازه ارزش غصه خوردن و تنش عصبی دارد.

 یک دقیقه وقت بگذارید و نگذارید که چیزهای کوچک شادمانی شما ر ا بر هم بزند.

 یک دقیقه وقت بگذارید و اثرات حرف های غیر منصفانه را از بین ببرید.

 یک دقیقه وقت بگذارید تا از افکار منفی خلاص شوید.

 یک دقیقه وقت بگذارید و تجربه ای لذت بخش را به خاطر بیاورید.

 یک دقیقه وقت بگذارید تا به تمدد اعصاب بپردازید.

 یک دقیقه وقت بگذارید و تصمیم بگیرید که از هیچ کس انتظار تشکر نداشته باشید.

 یک دقیقه وقت بگذارید و بر آن شوید که اجازه ندهید کسی در شما احساس حقارت به وجود بیاورد.

 و بالاخره آخرین دقیقه روز خود را به این اختصاص دهید که تصمیم بگیرید به هیچ وجه در مورد آنچه دیگران ممکن است درباره شما بگویند یا فکر کنند نگران نباشید.

سوره‏ی احزاب[33]

این سوره در مدینه نازل شده و هفتاد و سه آیه دارد. در
مجموع، هفده آیه از این سوره درباره‏ی جنگ احزاب است و چون درآیات 20 و 22، سه بار
کلمه‏ی احزاب به کار رفته، لذا این سوره، «احزاب» نام گرفته است.

این
سوره مشتمل است بر معارف، احکام، قصص، عبرتها، و مواعظی چند، و از آن جمله مشتمل
است بر داستان جنگ خندق، و اشاره‏ای هم به داستان یهودیان بنی قریظه دارد.

بحثهائی را که در این سوره آمده است می توان به هفت بخش
تقسیم کرد:

بخش اول - سرآغاز سوره است که پیامبر اسلام (صلی اللّه علیه
و آله و سلّم ) را به اطاعت خداوند و ترک تبعیت از کافران و پیشنهادهای منافقان
دعوت می کند، و به او اطمینان می دهد که در برابر کارشکنیهای آنها از وی حمایت
خواهد فرمود.

بخش دوم - به پاره ای از خرافات زمان جاهلیت مانند مساله
((ظهار)) که آن را وسیله طلاق و جدائی زن و مرد از هم می دانستند، و همچنین مساله
پسرخواندگی (تبنی ) اشاره کرده و قلم بطلان بر آنها می کشد، و پیوندهای خویشاوندی
را در پیوندهای واقعی و طبیعی منحصر می سازد.

بخش سوم - که مهمترین بخش این سوره است مربوط به جنگ احزاب
و حوادث تکان دهنده آن ، و پیروزی اعجاز آمیز مسلمین بر کفار، و کارشکنیها و بهانه
جوئیهای گوناگون منافقان و پیمانشکنی آنان می باشد، و در این زمینه دستورهای جامع
و جالبی بیان شده است

بخش چهارم - مربوط به همسران پیامبر است که باید در همه چیز
الگو و اسوه برای زنان مسلمان باشند، و در این زمینه دستورات مهمی به آنها می دهد.

بخش پنجم - به داستان ((زینب )) دختر ((جحش )) که روزی همسر
پسر خوانده پیغمبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) ((زید)) بود و از او جدا شد، به
فرمان خدا با پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم ) ازدواج کرد و دستاویزی برای
منافقان گشت قرآن در این زمینه پاسخ کافی به بهانه جویان می دهد.

بخش ششم - از مساله حجاب سخن می گوید که با بخشهای گذشته
نیز رابطه نزدیک دارد و همه زنان با ایمان را به رعایت این دستور اسلامی توصیه می
کند.

بخش هفتم - که آخرین بخش را تشکیل می دهد، اشاره ای به
مساله مهم ((معاد)) دارد، و راه نجات در آن عرصه عظیم و همچنین مساله امانت داری
بزرگ انسان یعنی مساله تعهد و تعهد و تکلیف و مسئولیت او را شرح می دهد.

سوره‏ی سجده[32]

این سوره، سی‏ آیه دارد نام این سوره در بعضی از روایات و
در لسان مشهور مفسران سوره سجده یا الم سجده است ، و گاه برای مشخص ساختن آن از
سوره حم سجده آنرا به نام سجده لقمان می خوانند، چرا که بعد از سوره لقمان قرار
گرفته .در بعضی از روایات نیز از آن به الم تنزیل یاد شده .

این سوره یکی‏ از 29 سوره‏ای‏ است که با حروف مقطّعه آغاز
شده است.یکی‏ از چهار سوره‏ای‏ است که در آن آیه سجده‏ی واجب آمده است.در آیه 15،
از رکوع و سجده به هنگام شب که مردم در خواب هستند، به عنوان ویژگی‏ مؤمنان راستین
یاد شده و قرائت این آیه نیز سجده واجب دارد.

غرض این سوره بیان مبدأ و معاد، و اقامه برهان بر این مساله
است، و نیز دفع شبهه‏هایی که در باره این دو مساله در دلها خلجان می‏کند، و در
ضمن به مساله نبوت و کتاب نیز اشاره
می‏نماید، و امتیازی که دو گروه مؤمنین حقیقی به آیات خدا، و فاسقان خارج از زی
عبودیت، از یکدیگر دارند بیان می‏کند، و
نیز به دسته اول وعده ثوابی می‏دهد که از تصور هر متصور بیرون است، و به دسته دوم
وعیدی می‏دهد، و به انتقام شدیدی تهدید می‏کند که عبارت است از عذاب الیم و ابدی در قیامت، و عذابی کوچک‏تر از آن که در
دنیا به زودی خواهند چشید، و در آخر، سوره را با تاکید آن وعید، و دستور به رسول خدا (ص) که تو نیز منتظر باش آن چنان
که آنان منتظرند، ختم می‏کند.

معروف این است که این سوره در مکه نازل شده است . بعضی از
مفسران هیچیک از آیات آن را استثناء نکرده اند، ولی بعضی دیگر آیه 18 تا 20 را
مدنی می دانند، و معتقدند این سه آیه در مدینه نازل شده .

روی هم رفته در آن چند بخش جلب توجه می کند:

1 - قبل از هر چیز سخن از عظمت قرآن ، و نزول آن از سوی
پروردگار عالمیان ، و نفی اتهامات دشمنان از آن است .

2 - سپس بحثی پیرامون نشانه های خداوند در آسمان و زمین ، و
تدبیر این جهان دارد.

3 - بحث دیگری پیرامون آفرینش انسان از ((خاک )) و ((آب
نطفه )) و ((روح الهی )) و اعطای وسائل فراگیری علم و دانش ، یعنی چشم و گوش ‍ و
خرد از سوی خداوند به او می باشد.

4 - بعد از آن از رستاخیز و حوادث قبل از آن یعنی مرگ و بعد
از آن یعنی سوال و حساب سخن می گوید.

5 و 6 - بحثهای موثر و تکان دهنده ای از بشارت و انذار دارد
مومنان را به جنة الماوی نوید می دهد و فاسقان را به عذاب آتش تهدید می کند.

7 - به همین مناسبت اشاره کوتاهی به تاریخ بنی اسرائیل و
سرگذشت موسی (علیه السلام ) و پیروزیهای این امت دارد.

8 - و باز به تناسب بحث بشارت و انذار اشاره ای به احوال
گروهی دیگر از امتهای پیشین و سرنوشت دردناک آنها می کند.

9 و 10 - بار دیگر به مسئله توحید و نشانه های عظمت خدا باز
می گردد و با تهدید دشمنان لجوج سوره را پایان می دهد.

سوره‏ی لقمان [31]

این سوره، به
مناسبت نام لقمان، که در تمام قرآن تنها دوبار، آن هم در این سوره
آمده، لقمان نامیده شده است. ششمین سوره ازسوره‏های هفتگانه «لامات» است که با
حروف مقطّعه‏ی «الم» آغاز شده است.

غرض این سوره- به طوری که آغاز و انجام آن، و نیز سیاق
تمامی آیات آن اشاره می‏کند- دعوت به توحید و ایقان و ایمان به معاد، و عمل به
کلیات شرایع دین است.

از ابتدای سوره پیداست که در باره بعضی از مشرکین نازل شده،
که مردم را از راه خدا و شنیدن قرآن، به وسیله تبلیغاتی دروغ جلوگیری نموده، می‏خواستند مساله خدا و دین را از یاد مردم
ببرند.پس این سوره نازل شد تا اصول عقاید و کلیات
شرایع حق را بیان نماید، و در برابر احادیث سرگرم کننده آنان مقداری از داستان
لقمان و مواعظش را ایراد کرده است.

و این سوره- به شهادت سیاقی که آیات آن دارد- در مکه نازل
شده، و یکی از آیات بر جسته آن آیه" ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ
أَنَّ ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْباطِلُ ..." است.

به طور کلی محتوای این سوره در پنج بخش خلاصه می شود:

بخش اول بعد از ذکر حروف مقطعه اشاره به عظمت قرآن و هدایت
و رحمت بودن آن برای مؤ منانی که واجد صفات ویژه هستند می کند، و در نقطه مقابل ،
سخن از کسانی می گوید که در برابر این آیات آنچنان سرسختی و لجاجت نشان می دهند که
گوئی گوشهایشان کر است ، علاوه بر این سعی دارند با ایجاد سرگرمیهای ناسالم دیگران
را نیز از قرآن منحرف نمایند.

بخش دوم از نشانه های خدا در آفرینش آسمان و بر پا داشتن آن
بدون هیچگونه ستون ، و آفرینش کوهها در زمین ، و جنبندگان مختلف ، و نزول باران و
پرورش گیاهان سخن می گوید.

بخش سوم به همین مناسبت قسمتی از سخنان حکمت آمیز لقمان آن
مرد الهی را به هنگام اندرز فرزندش نقل می کند که از توحید و مبارزه با شرک شروع
شده ، و با توصیه به نیکی کردن به پدر و مادر، و نماز، و امر به معروف و نهی از
منکر، و شکیبائی در برابر حوادث سخت ، و خوشروئی با مردم ، و تواضع و فروتنی و
اعتدال در امور پایان می یابد.

در بخش چهارم بار دیگر به دلائل توحید باز می گردد، و سخن
از تسخیر آسمان و زمین و نعمتهای وافر پروردگار و نکوهش از منطق بت پرستانی که
تنها بر اساس تقلید از نیاکان در این وادی گمراهی افتادند، سخن می گوید، و از آنها
بر مساءله خالقیت پروردگار که پایه عبودیت او است اقرار می گیرد.

و نیز از علم گسترده و بی پایان خدا با ذکر مثال روشنی پرده
بر می دارد، و در همین رابطه علاوه بر ذکر آیات آفاقی ، از توحید فطری که تجلیش به
هنگام گرفتار شدن در میان امواج بلا است به طرز جالبی بحث می کند.

بخش پنجم اشاره کوتاه و تکان دهنده ای به مساءله معاد و
زندگی پس از مرگ دارد، به انسان هشدار می دهد که مغرور به زندگی این دنیا نشود، به
فکر آن سرای جاویدان باشد.

این مطلب را با ذکر گوشه ای از علم غیب پروردگار که از همه
چیز در ارتباط با انسان از جمله لحظه مرگ او و حتی جنینی که در شکم مادر است آگاه
است تکمیل کرده و سوره را پایان می دهد.

***تفاوت خمس و زکات با
مالیات‏های دولتی چیست؟
مالیات پولی است که به دولت می‏پردازیم تا به ما
خدمات برساند. کوچه و خیابان را آسفالت کند، امنیّت ما را تأمین کند، درمانگاه و
بیمارستان برای ما آماده کند، برای فرزندانمان مدرسه و دانشگاه بسازد. این پول
هزینه‏ای است که نیازهای ما را تأمین می‏کند، شبیه پول‏هایی که برای خوراک و پوشاک
و مسکن خود خرج می‏کنیم.

بنابراین مالیات، منافع عمومی ما را تأمین می‏کند، امّا خمس و زکات پولی است که از
فرد گرفته می‏شود، تا خرج محرومان و رفع مشکلات آنان شود.

سوره‏ روم [30]

این سوره شصت آیه دارد و در مکّه نازل شده است.

این سوره با وعده‏ای از خدا آغاز شده، و آن این است که: به
زودی امپراطوری روم که در ایام نزول این سوره از امپراطوری ایران شکست خورد، بعد
از چند سال بر آن امپراطوری غلبه خواهد
کرد، و بعد از ذکر این وعده، منتقل می‏شود به وعده‏گاه اکبر که قیامت و یوم الوعدش
گویند، روزی که تمامی افراد و اقوام در آن
روز به سوی خدا بازمی‏گردند، آن گاه به استدلال بر مساله معاد پرداخته، سپس کلام
را به آیات ربوبیت معطوف می‏دارد و صفات خاصه خدا را برمی‏شمارد، و در آخر، سوره را با وعده نصرت به رسول گرامی‏اش
ختم می‏کند، و در فرا رسیدن این وعده تاکید بلیغ نموده و می‏فرماید:" فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ
اللَّهِ حَقٌّ وَ لا یَسْتَخِفَّنَّکَ الَّذِینَ لا یُوقِنُونَ- صبر کن که وعده
خدا حق است، و کسانی که یقین ندارند تو را در کارت سست نسازند"، و در چند آیه قبل نیز فرموده
بود:" وَ کانَ حَقًّا عَلَیْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ- یاری ما برای مؤمنین
حقی است بر ما".

پس معلوم شد که غرض سوره وعده دادن قطعی خدا به یاری دین
است، و اگر قبل از بیان این غرض، مساله وعده غلبه روم را در چند سال بعد ذکر کرد، برای این است که مؤمنین وقتی دیدند که
وعده غلبه روم عملی شد، یقین کنند که وعده دیگر خدا نیز عملی خواهد شد، و نیز یقین
کنند که وعده آمدن قیامت هم، مانند سایر
وعده‏هایش عملی می‏شود، آری عقل هر عاقلی حکم می‏کند که وقتی خدای تعالی دو تا از
وعده‏هایش را عملی کرد سایر وعده‏هایش نیز
عملی می‏شود، و باید از خطرهایی که وعده آن را می‏دهد بر حذر بود.

سوره‏ی عنکبوت[29] 

این سوره شصت و نه آیه دارد. نامِ برخی‏ از سوره‏های‏ قرآن
همچون بقره، فیل، نمل و نحل، برگرفته از نام حیواناتی‏ است که در این سوره‏ها به
گونه‏ای‏ مطرح شده‏اند.در آیه 41 این سوره، بنایِ شرک همچون خانه‏ی عنکبوت سست و
ناپایدارشمرده شده و لذا این سوره به عنکبوت نام گرفته است.

از سیاق آیات این سوره و مخصوصا آیات اول سوره برمی‏آید که
بعضی از کسانی که در مکه و قبل از هجرت، به رسول خدا (ص) ایمان آورده بودند، از
ترس فتنه‏ای که از ناحیه مشرکین تهدیدشان می‏کرد، از ایمان خود برگشته بودند، چون
مشرکین دست از سر مسلمانان برنمی‏داشتند، و مرتب آنان را دعوت می‏کردند به اینکه
از ایمان به آن جناب برگردند، و ضمانت می‏دادند که اگر برگردید هر ضرری از این
بابت دیدید ما جبران می‏کنیم، هم چنان که اگر برنگردید بلا به سرتان می‏آوریم، و
آن قدر شکنجه‏تان می‏کنیم تا به کیش ما برگردید.

که آیه" وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ
آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِیلَنا وَ لْنَحْمِلْ خَطایاکُمْ ..." و آیه
شریفه" وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذا أُوذِیَ فِی
اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ کَعَذابِ اللَّهِ ..." متضمن این معانی
است.

و گویا از این عده که از ایمان خود رجوع کرده‏اند کسانی
بوده‏اند که رجوعشان به خاطر مجاهدت و تهدید و تشویق پدر و مادرشان بوده، مانند
بعضی از فرزندان مشرکین که از آیه شریفه" وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ
بِوالِدَیْهِ حُسْناً وَ إِنْ جاهَداکَ لِتُشْرِکَ بِی ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ
فَلا تُطِعْهُما ..." این معنا استشمام می‏شود، و این سوره در باره این عده
نازل شده است.

پس غرض سوره به طوری که از اول و آخرش و سیاق جاری در
سراسرش استفاده می‏شود، این است که: غرض خدای تعالی از ایمان مردم تنها این نیست
که به زبان بگویند ایمان آوردیم، بلکه غرض، حقیقت ایمان است، که تندباد فتنه‏ها آن
را تکان نمی‏دهد، و دگرگونی حوادث، دگرگونش نمی‏سازد، بلکه هر چه فتنه‏ها بیشتر
فشار بیاورد، پا بر جا و ریشه‏دارتر می‏گردد.

پس غرض سوره اعلام این معنا است که مردم خیال نکنند به صرف
اینکه بگویند ایمان آوردیم دست از سرشان برمی‏دارند، و در بوته آزمایش قرار
نمی‏گیرند، نه، بلکه حتما امتحان می‏شوند، تا آنچه در دل نهان دارند ظاهر شود و
معلوم شود ایمان است یا کفر،" فَلَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ صَدَقُوا وَ
لَیَعْلَمَنَّ الْکاذِبِینَ ".

پس فتنه و محنت یکی از سنت‏های الهی است که به هیچ وجه و در
باره هیچ کس از آن گذشت نمی‏شود، همان طور که در امت‏های گذشته از قبیل قوم نوح،
عاد، ثمود، قوم ابراهیم، لوط، شعیب و موسی جریان یافت، و جمعی استقامت ورزیده و
جمعی دیگر هلاک شدند و در امت‏های حاضر و آینده نیز جریان خواهد داشت، و خدا به
کسی ظلم نکرده، و نمی‏کند، این خود امت‏ها و اشخاصند که به خود ظلم می‏کنند.

پس کسی که می‏گوید من به خدا ایمان آوردم باید در برابر
ایمانش صبر کند، و خدای یگانه را بپرستد و چون قیام به وظایف دینی برایش دشوار و
یا غیر ممکن شد باید به دیاری دیگر مهاجرت کند، دیاری و سرزمینی که در آنجا بتواند
به وظیفه‏های خود عمل کند، چون، زمین خدا وسیع است.

و هرگز نباید به خاطر ترس از گرسنگی و سایر امور زندگی از
مهاجرت چشم بپوشد، برای اینکه رزق بندگان به عهده خدا است،" وَ کَأَیِّنْ
مِنْ دَابَّةٍ لا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ یَرْزُقُها وَ إِیَّاکُمْ ".

و اما مشرکین که مؤمنین را آزار می‏کردند با اینکه مؤمنین
بغیر از اینکه می‏گفتند:پروردگار ما اللَّه است، هیچ جرمی مرتکب نشده بودند، آنها
هم باید بدانند که با این رفتار خود خدا را عاجز نمی‏کنند، و به ستوه نمی‏آورند، و
نمی‏توانند خواست خود را علیه خواست خدا به کرسی بنشانند، بلکه خود این آزارشان هم
که گفتیم فتنه و آزمایش مؤمنین است، فتنه و آزمایش خودشان نیز هست، و چنان نیست که
از علم و تقدیر الهی خارج باشد، بلکه این خدا است که آنان را در چنین بوته‏ای از
آزمایش قرار داده، و دارد علیه آنان ضبط می‏کند، تا اگر خواست در همین دنیا به
وبال آن گرفتارشان کند، و اگر خواست این عذاب را تاخیر انداخته در روزی که به سوی
او برمی‏گردند، و دیگر راه گریزی ندارند، عذاب کند.

و اما آن چه به عنوان حجت و دلیل برای خود درست کرده و دل
بدان خوش کرده‏اند، سخن باطل و دلیل مردودی است که هیچ جا به دردشان نمی‏خورد، و
حجت علیه آنان تمام است.

این حاصل و خلاصه‏ای از غرض سوره مورد بحث است، و مقتضای
این زمینه این است که سوره در مکه نازل شده باشد، و اینکه بعضی گفته‏اند: مدنی است
که یا همه‏اش و یا بیشترش و یا قسمتی از آن در مدینه نازل شدهصحیح نیست، چون
مضامین آیات آن جز با روزگار عسرت و شدت قبل ازهجرت وفق نمی‏دهد.

سوره‏ی فرقان[25]

این سوره هفتاد و هفت آیه دارد و در مکّه
نازل شده است.در آیه‏ی اوّل این سوره، از قرآن، به فُرقان تعبیر شده است که به
معنای‏ جداکننده‏ی حقّ از باطل می‏باشد. لذا این سوره، «فُرقان» نام گرفته است.

غرض این سوره بیان این حقیقت است که دعوت
رسول خدا (ص)دعوتی است حق، و ناشی از رسالتی از جانب خدای تعالی، و کتابی نازل شده
از ناحیه او، و نیز در این سوره چند نوبت پشت سر هم ایرادهایی که کفار بر نبوت آن
جناب از ناحیه خدا، و بر نازل بودن کتابش از جانب خدا کرده‏اند، دفع شده، و در این
دفع عنایتی بالغ به کار رفته.

و چون بیان این
غرض مستلزم احتجاج بر مساله توحید و نفی شریک، و بیان پاره‏ای از اوصاف قیامت، و
صفات پسندیده‏ای از مؤمنین بود، لذا به این مسائل نیز پرداخته، ولی همه این بیانات
را با لحن انذار و تخویف ایفاء نمود، نه تبشیر و تشویق.

این سوره در
حقیقت از سه بخش تشکیل می شود:

بخش اول که آغاز این سوره را تشکیل می
دهد منطق مشرکان را شدیدا در هم می کوبد، و بهانه جوئیهای آنها را مطرح کرده و
پاسخ می گوید، و آنها را از عذاب خدا و حساب قیامت و مجازاتهای دردناک دوزخ بیم می
دهد، و به دنبال آن قسمتهائی از سرگذشت اقوام پیشین را که بر اثر مخالفت با دعوت
پیامبران گرفتار سختترین بلاها و کیفرها شدند، به عنوان درس عبرت ، برای این
مشرکان لجوج و حق ستیز بازگو می کند.

در بخش دوم برای تکمیل این بحث قسمتی از
دلائل توحید و نشانه های عظمت خدا را در جهان آفرینش ، از روشنائی آفتاب گرفته ،
تا ظلمت و تاریکی شب ، و وزش بادها، و نزول باران ، و زنده شدن زمینه ای مرده ، و
آفرینش آسمانها و زمینها در شش دوران و آفرینش ‍ خورشید و ماه و سیر منظم آنها در
بروج آسمانیو مانند آن سخن می گوید.

در حقیقت بخش اول مفهوم ((لا اله )) را
مشخص می کند و بخش ‍ دوم ((الا الله )) را.

بخش سوم فشرده بسیار جامع و جالبی از
صفات مؤ منان راستین (عباد الرحمان ) و بندگان خالص خدا است که در مقایسه با کفار
متعصب و بهانه گیر و آلوده ای که در بخش اول مطرح بودند، موضع هر دو گروه کاملا
مشخص می شود و چنانکه خواهیم دید این صفات مجموعه ای است از اعتقادات ، عمل صالح ،
مبارزه با شهوات ، داشتن آگاهی کافی ، و تعهد و احساس مسئولیت اجتماعی .

سوره‏ی قصص[28]

این سوره هشتاد و هشت آیه
دارد و قبل از هجرت، در مکّه نازل شده است.به مناسبت ورود کلمه «قَصَص» در آیه‏ی
25، این سوره نیز «قَصص» نام گزفته است که به معنای‏ «بیان سرگذشت» می‏باشد.

غرض این سوره وعده جمیل به
مؤمنین است، مؤمنینی که در مکه قبل از هجرت به مدینه عده اندکی بودند که مشرکین و
فراعنه قریش ایشان را ضعیف و ناچیز می‏شمردند، و اقلیتی که در مکه در بین این
طاغیان در سخت‏ترین شرایط به سرمی‏بردند و فتنه‏ها و شداید سختی را پشت سر
می‏گذاشتند، خدای تعالی در این سوره به ایشان وعده می‏دهد که به زودی بر آنان منت
نهاده و پیشوایان مردم قرارشان می‏دهد، و آنان را وارث همین فراعنه می‏کند، و در
زمین مکنتشان می‏دهد، و به طاغیان قومشان آنچه را که از آن بیم داشتند نشان
می‏دهد.

به همین منظور برای این
مؤمنین این قسمت از داستان موسی و فرعون را خاطرنشان می‏سازد که موسی را در شرایطی
خلق کرد که فرعون در اوج قدرت بود و بنی اسرائیل را خوار و زیردست کرده بود که پسر
بچه‏هایشان را می‏کشت و زنانشان را زنده می‏گذاشت، آری خداوند در چنین شرایطی موسی
را آفرید و مهم‏تر آنکه او را در دامن دشمنش یعنی خود فرعون پرورش داد، تا وقتی که
به حد رشد رسید، آن گاه او را از شر فرعون نجات داد و از بین فرعونیان به سوی مدین
روانه‏اش نمود، و پس از مدتی به عنوان رسالت دوباره به سوی ایشان بر گردانید، با
معجزاتی آشکار تا آنکه فرعون و لشکریانش تا آخرین نفر را غرق کرده و بنی اسرائیل
را وارث آنان نمود، و تورات را بر موسی نازل فرمود، تا هدایت و بصیرت برای مؤمنین
باشد.

و عین همین سنت را در میان
مؤمنین به اسلام جاری خواهد کرد، و ایشان را به ملک و عزت و سلطنت خواهد رسانید، و
رسول خدا (ص) را دوباره به وطن باز خواهد گردانید.

آن گاه از این داستان
منتقل می‏شود به بیان این که در حکمت خدا لازم است که از جانب خودش کتابی نازل
کند، تا دعوت حق آن جناب نیز کتاب داشته باشد، سپس سخنان طعن‏آمیز مشرکین را که در
باره دعوت قرآن زده‏اند که: چرا به وی آنچه به موسی داده شد ندادند؟ نقل فرموده و
از آن پاسخ می‏دهد، و نیز علت ایمان نیاوردن آنان را نقل نموده به این‏که اگر به
تو ایمان بیاوریم و هدایت تو را پیروی کنیم قدرت ما از ما سلب می‏شود، و از آن
پاسخ می‏دهد، و به این منظور داستان قارون و فرو رفتنش در زمین را برایشان مجسم
می‏سازد.

سوره نمل[27]

این سوره نود و سه آیه دارد و نام معروف آن به
مناسبت آیه ی‏ 18 که درباره‏ی داستان مورچگان و حضرت سلیمان است، «نمل» می‏باشد،
ولی‏ نام «سلیمان» و«طاسین» نیز بر آن نهاده شده است.تمام این سوره در مکّه در
جریان ها و مناسبت های‏ مختلف نازل شده و«بسم الله الرّحمن الرّحیم» دوبار در آن
آمده است ؛ یکی‏ در آغاز سوره و دیگری‏ درآیه‏ی 30 در آغاز نامه‏ی حضرت سلیمان به
ملکه‏ی سبأ.

غرض این سوره این است که‏مردم را بشارت و انذار
دهد. و به همین منظور، مختصری از داستان‏های موسی، داود، سلیمان، صالح و لوط (ع) را
به عنوان شاهد ذکر نموده و در دنبال آن پاره‏ای از اصول معارف مانند وحدانیت خدای
تعالی در ربوبیت و مانند معاد را ذکر نموده است.

مفصّل ترین داستان‏آن، برخورد حضرت سلیمان با
ملکه‏ی سبأ و چگونگی‏ ایمان آوردن او به خدا می‏باشد.سخن گفتن پرندگانی‏ همچون
هدهد و حشراتی‏ چون مورچه، حضورافرادی‏ از جنّ در لشگر و دربار سلیمان و بالاخره
آوردن تخت بلقیس از یمن به شام در یک چشم بهم زدن، بخشی‏ دیگر از آیات این سوره را
به خود اختصاص داده است.