غارها با اشکال و مناظر جالب وشگفت انگیز خود همواره مورد توجه انسان بوده اند . غار زمانی تشکیل می شود که آبهای زیرزمینی با نفوذ به داخل سنگها بتوانند قسمتی از آن را حل کنند و حفره و محفظه های کوچک وبزرگ ویا مجاری زیر زمینی بر جای گذارند.و گاهی ممکن است

یک رودخانه زیر زمینی نیز در آن وجود داشته باشد . چون سنگهای آهکی و دولومیتی به آسانی توسط آبهای زیرزمینی حل می شوند تشکیل غار بیشتر در این نوع سنگها دیده می شود.

غار آهکی طرنگ به عنوان مهمترین وطولانی ترین غار استان کرمان که در نوع خود بی نظیر ودارای مناظر وجلوه های طبیعی بسیار زیبا و پدیده های شگفت انگیز است که خود از جاذبه های طبیعی گردشگری استان کرمان محسوب می گردد و می تواند به عنوان یک قطب گردشگری در جنوب غربی استان کرمان ایفای نقش نماید .این غار از جمله غارهای متعدد مناطق کوهستانی استان کرمان می باشد که در فاصله 230 کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان واقع شده است .
جهت دسترسی به این غار از شهر کرمان مرکز استان کرمان ، می بایست از طریق جاده ای موسوم به جاده جوپاری سفر را آغاز نمود که تقریبا با طی 15 کیلومتر از این جاده به دوراهی بافت جوپار رسیده و از طریق جاده مخصوص بافت و بعد از گذشتن از آبادی های ومکانهای متعدد از جمله روستای بهرامجرد – شهرنگار - گردنه سنگ صیاد - روستای قلعه عسکر - گردنه کفنوئیه – روستای کیسکان – به شهر کوچک بزنجان رسیده که اینجاجاده به دو راه منشعب می گردد ،جاده ای که به سمت چپ امتداد می یابد به شهر رابر و امتداد مستقیم جاده با طی مسافت 8 کیلومتر به شهر بافت منتهی می شود . حال از شهر بافت جاده ای آسفالته به سمت جنوب وجود دارد ، موسوم به جاده ارزوئیه – خَبر که با طی تقریبا 50 کیلومتر از این جاده و گذشتن از چندین پارچه آبادی و بعد از گذشتن از دو راهی خبر - ارزوئیه ، جاده را به سمت ارزوئیه ادامه داده تا به یک دو راهی می رسیم . اینجا از جاده اصلی ارزوئیه یک جاده آسفالته فرعی منشعب می گرددکه به سمت آبادی های متعدد که مهمترین آنها روستای گوشک است منتهی می گردد. واین جاده نیز جاده گوشک نامیده می گردد.از این دو راهی تا روستای طرنگ حدود 20 کیلومتر فاصله است که تقریبا نیمی از راه ،جاده آسفالته و نیم دیگر راه جاده شنی نسبتا خوبی است . روستای طرنگ روستایی بزرگ و تقریبا مهمترین روستای منطقه بعداز گوشک محسوب می گردد. وادامه جاده با فاصله اندک به روستای گوشک امتداد می یابد . گروههایی که جهت دیدن غار طرنگ از مناطق دور دست می آیند به روستای طرنگ وارد می گردند . این روستا می تواند جهت اقامت افراد گروه مکان بسیار مناسب وخوبی باشد . مدارس و مساجد این روستا می تواند جهت اقامت موقت افراد در نظر گرفته شود که البته می بایست از قبل با مسئولین آنها هماهنگی لازم صورت گیرد .و همچنین در سمت شرق این روستا یعنی در مسیر پیمودن راه جهت رسیدن به کوه و غار طرنگ نیز دره ای سرسبز با رودخانه ای زیبا وجود دارد که طول این دره پوشیده از درختان گوناگون منجمله درخت گردو – چنار – (اُرس)بادام کوهی – بَنه (پسته کوهی) و بوته های گل خرزهره است و همچنین در نزدیکی چشمه ای زلال با آب پاکیزه چندین درخت چنار بسیار تنومند و کهنسال وجود دارد که عرصه نسبتا وسیعی را سایه انداخته اند که می تواند مکان بسیار مناسبی جهت اتراق و اقامت گروهها باشد . حال اگر همین دره را به سمت شرق(کوه طرنگ) امتداد دهیم بعد ازحدود 15 دقیقه و گذشتن از چند سد کوچک خاکی و سنگی – بتنی به پای کوه می رسیم که از پایین کوه دهانه چندین غار نمودار است که دهانه دو غار مشهود تر است .باید از دهانه غاری که در سمت راست وجود دارد ودر ارتفاع بالاتر قرار دارد صرف نظر نموده و بعد از عبور از مقابل آن و طی یک شیب نسبتا کوتاه در دامنه کوه به دهانه غاری دیگر رسیده که این دهانه غار از پایین کوه به درستی قابل روئت نمی باشد زیرا در بین شکاف کوه ولابلای شاخه های یک درخت واقع شده .اینجا دهانه اصلی جهت ورود به غار است .
دهانه غار حدود 6 متراست و در ارتفاع تقریبا 3000متری از سطح دریا واقع شده است . گر چه این غار در گذشته توسط هیئت کوهنوردی کرمان شناسایی و مسیر ها و دالانها ودهلیز های غار علامت گذاری وبعضا نام گذاری شده اند و در طول غار علائم وفلش هایی هم جهت راهنمایی افراد وجود دارد ،که فلش های قرمز رنگ مسیر های ناشناخته ویا بن بست غار را نشان می دهد و فلشهای سفید رنگ که مسیرهای مطمئن جهت رفتن به انتهای غار را نشان می دهند و باید آنها را دنبال نمود . ولی رفتن به داخل این غار و پیمودن مسیر های ایمن آن تا رسیدن به انتهای مناطق خشک آن وابتدای حفرهای دارای آب ، اجالتاً احتیاج به راهنمایی افراد خبره وبا تجربه ای دارد که قبلا مسیرهای این غار را پیموده اند و لازم است از تجهیزات مخصوص غار نوردی وسنگ نوردی و بااستفاده از طناب ، افراد جهت ورود به قعر غار حمایت شوند . از دهانه غار کمی که به سمت داخل غار برویم مسیر نسبتا کم شیب است اما کم کم شیب بیشتر می شود و از یک شیب نسبتا تند که می بایست دست به سنگ و با احتیاط کامل پایین رفت ، به یک راهرو می رسیم . اینجا می بایست مسیر مستقیم در امتداد حرکتمان به درون غار را رها نموده و در امتداد دیگر راهرو که در جهت عکس مسیر پیموده شده تا این مرحله است را دنبال نمود . این قسمت راهرو تنگتر و پرشیب تر شده و سنگهای آن بسیار صاف وصیقلی و لغزنده است و باید احتیاط بیشتر نمود تابه دهانه چند حفره خیلی عمیق که این حفره ها در زیر به یک تالار نسبتابزرگ منتهی شوند و این حفره ها در سقف این تالار می باشند برسیم .از کنار حفره بزرگ اول باید با احتیاط هر چه تمام عبور نمو د تا به حفره کوچکتر دوم رسید. اینجا با استفاده از سیم بکسل نردبانی فلزی کاملا قائم و معلق در فضا به ارتفاع تقریبا 10 متر وجود داردکه توسط چند لوله فلزی از بالای این حفره آویزان هستندکه باید توسط این نردبان به تالار پایین تری غار رفت .
به پایین این نردبان یعنی کف تالار که برسیم مسیر سمت چپ آن به دهلیز ها و راهرو هایی منتهی می شود که نباید رفت یعنی مسیر خط قرمز غار است اما سمت راست تالار نیز به چندین دهلیز و راهرو دیگر دارد.که این راهرو ها ودهلیز ها علامت گذاری وحتی نام گذاری شده اند . مثلا ار کنار دهلیزی باید عبور نمود که به محلی به اسم "میدان " منتهی می گردد . حال در انتهای این راهرو پیموده شده به دهلیزی می رسیم که این دهلیز ما را به تالار دیگری که از تالار قبلی حدود دو تا سه متر پایین تر است می رساند . در این تالار نیز دهلیز ها و راهرو های متعددی وجود دارد و در انتهای این تالار در گوشه سمت راست به دهانه چند چاه می رسیم که این چاهها به تالارهای زیرین غار که دارای آب می باشند ختم می گردند. چاهی که فلش سفید رنگ به سمت آن است کاملا عمودی است و از نیمه های این چاه دیوار ها کاملا سست وریزشی بوده و نامطمئن می باشد . ولی چاه دیگری در سمت چپ این این چاه وجود دارد که مسیر بهتری دارد و برای پائین رفتن مطمئن تر است . در نیمه های این چاه طناب پلاستیکی گره داری وجود دارد که با استفاده از آن می توان افراد را حمایت نمود تا به انتهای چاه رسید . که البته بهتر است زیاد به این طناب و نردبان طنابی که کنارش وجود دارد اعتماد ننمود و از تجهیزات مورد اطمینان همراه استفاده کرد . به کف چاه که برسیم راهرویی با شیب نسبتا تند و خاکی می رسیم که دهلیز های گوناگونی در امتداد این راهرو وجود دارد . در اینجا کابل مخابراتی سیاه رنگی محکمی که هم به عنوان راهنمای مسیر و هم جهت استفاده افراد در شیب تند مسیرخاکی وجود دارد که با عبور در امتداد این سیم نهایتا به چند حفره پر از آب می رسیم که بعضی از این حفره ها دارای آب راکد و بعضی نیز دارای آب روان ودر حال حرکت هستند ،خواهیم رسید. که به نظر می رسد اینجا آخرین مسیر خشکی پیموده شده غار است . البته اینجا انتهای غار محسوب نمی گردد . ممکن است این حفره ها ی دارای آب نیز به اعماق و انتهای غار ختم گردد که برای رسیدن به این نقاط احتیاج به تجهیزات ایمنی و غواصی خاص است که هنوز تا کنون این حفره ها شناسایی دقیق نشده اند . در اینجا لازم به تذکر است بهتر است ازحفره هایی که دارای آب راکد هستند به هیچ وجه برای آشامیدن استفاده نشود چون احتمال آلوده بودن آب وجود دارد .
در اعماق غار دمای هوا در تمام فصول تقریبا معتدل و ثابت بین 14 تا 20 درجه سانتی گراد است واز تهویه نسبتا خوبی از هوا برخوردار است .بطوری که در هیچ جای آن کمبود هوا واکسیژن احساس نمی گردد.فقط بر اثر تردد زیاد ممکن است گرد وغبار در هوا پخش گردد که بهتر است از ماسکهای طبی استفاده گردد. در این غار هیچ پوشش گیاهی قابل مشاهده ای وجود ندارد . ولی زندگی جانوری آن شامل جانورانی مثل خفاش و انواعی از حشرات مانندپشه، سوسک سیاه و ... که از فضله خفاش تغذیه می کنند رو یت گردید .
طول مسیر پیموده شده غار تقریبا 500 متر است و عرض راهروهای و تالار های غار بین 1 متر تا 15 متر متغیر است . چنانچه با راهنمایی افراد با تجربه غار نوردی انجام گیرد حداقل زمانی حدود 5/1ساعت وقت صرف می گردد .بهتر است گروه با تعداد خیلی زیاد نباشد چون گذشتن از راهروهای تنگ وحفره های باریک و عبور از چاهها وقت زیادی برای هر نفر صرف می گرددو توصیه می گردد تعداد افراد گروه از 10 نفر تجاوز ننماید .
همچنین لازم است علاوه بر تجهیزات کوهنوردی و کمک های اولیه ، وسایل روشنایی مطمئن نظیر هد لایت و چراغ قوه با لامپ وباطری اضافی و تعداد قابل توجهی شمع به همراه داشت و در طول مسیر با روشن نمودن شمع ها که هم در ایجاد روشنایی موثر است و هم در تشخیص مسیر برگشت کمک زیادی می نماید .
گزارش بازدید از غار طرُنگ بافت
در تاریخ پنجشنبه 2/6/1385طی فراخوانی که از قبل به گروههای کوهنوردی شهرستان کرمان و دیگر شهرستانها اعلام شده بود گروه کوهنوردی شنگستان به همراه دیگر گروهها منجمله باشگاه کوهنوردی جوپار و گروه کوهنوردی شهربابک و گروه بافت و ... به تعداد تقریبی 40 نفر در ساعت 5/3 عصر عازم شهرستان بافت گردیدند .که حوالی ساعت 6 عصر به شهر بافت رسیدیم و بعد از هماهنگی مجدد با همه اعضا تیم به سمت روستای طرنگ حرکت نمویم و حوالی ساعت 5/8شب وارد این روستا شدیم .و بعد از ساعتی توقف موقت در مدرسه راهنمایی پسرانه این روستا و خوش آمد گویی مردم خون گرم و مهمان نواز این روستا به ویژه جناب آقای شمسی مدیر محترم این آموزشگاه که همین جا از کلیه این عزیزان تشکر وقدرانی می نماییم، عازم دره منتهی به غار طرنگ در سمت شرق این روستا شدیم .در ابتدای این دره در کنار چشمه ای چند اصله درخت چنار بسیار قدیمی و تنومند وجود داشت که محل اتراق شبانه را در کنار این درختان و چشمه انتخاب نمودیم که واقعا جای بسیار با صفا و خوش آب وهوایی بود . و محل بسیار مناسبی است برای اقامت ، جهت آماده شدن و رفتن به غار و صعود به قله کوه طرنگ . شب را در کنار دوستان و گرداگرد آتش گذراندیم که تا نیمه های شب دوستان به مزاح وشوخی و گفتن خاطرات وسخنان شیرین و خواندن شعر وسرود سپری نمودندکه لحظاتی بسیار خوب و بیاد ماندنی را در خاطرات همگی ما رقم زد . وسپس همگی ما به استراحت و خواب پرداختیم . سحرگاه روز جمعه 3/6/1385بعد از ادای فریضه نماز صبح ، اعضای گروه ، آماده جهت رفتن به غار طرنگ شدند و حوالی ساعت 5 بامداد در حالیکه به تدریج آسمان تیره شب جای خود را به روشنایی روز می داد،در امتداد راهی که در طول دره بود واز زیرسایه های درختان تنومند گردو وچنار وبا موسیقی روح نواز صدای جویبار راهی غار طرنگ شدیم و بعد از روشنایی روز و طی نقاط بالا دست دره متوجه شدیم که چه دره سرسبز و زیبایی است و کم کم به بالای دامنه سمت راست دره که رسیدیم منظره جنگل بسیار زیبای درختان اُرس(بادام کوهی )و بَنه(پسته کوهی)که سرتاسر دامنه های کوهستان پیش روی مارا پوشانده بود جلوی دیدگان ما قرار گرفت . اما متاسفانه خشکسالی و کمبود رطوبت و بارندگی که بر طبیعت زیبای این محل تاثیر گذاشته بود در چهره طبیعت کاملا مشهود بود و حتی چند بند (سد کوچک) بتنی و خاکی که در امتداد دره بر روی بستر یک مسیل خشک ساخته شده بود کاملا بدون آب و خشک بودند . از بالای یکی از این سدهای سنگی – بتنی و سرریز آن که عبور نمودیم ، از دامنه سمت راست دره به دامنه دیگر و به پای کوه طرنگ رسیدیم . از پای کوه تا دهانه غار که در یک شکاف قرار دارد فاصله چندان زیادی نیست .و دهانه غار از پایین کوه به خوبی دیده نمی شود تا اینکه کاملا به دهانه نزدیک شویم . بعد از اینکه به دهانه غار رسیدیم تنی چند از اعضا با تجربه تر گروه جهت بررسی مسیر و آماده نمودن کارگاه جهت حمایت افراد برای ورود به داخل غار ، وارد غار شدند . وبعد از آماده شدن ، افراد گروه به تعداد تقریبی سی وچند نفر با حمایت و راهنمایی وصبر وحوصله و دقت کافی ، یکی یکی وارد غار شدند و از راهروها و دالان تنگ وباریک و پرشیب ورودی غار به داخل آن هدایت شدند . واز نردبان سیم بکسل فلزی پایین رفته ودر تالار بزرگی که زیر نردبان قرار داشت مستقر گردیدند تا همه افراد گروه به این قسمت برسند . سپس با صرف دقت زیاد و معطلی چندین ساعته بعد از اینکه همه افراد گروه به این قسمت رسیدند به سمت قسمت های دیگر غار رفتیم .یعنی با طی یک تالار به تالار دیگری ک حدود 2 متر با تالار اول اختلاف سطح داشت رسیدیم . در انتهای این تالار در گوشه سمت راست دهلیزی بود که در آن چندین چاه وجود داشت ، که یکی از این چاهها که علامت فلش سفید رنگ به سمت آن بو دبا حمایت طناب افرادی به داخل آن رفتند که از نیمه این چاه دیوار هابسیار سست و ریزشی بود و احتمال وقوع حادثه در آن می رفت که افراد بازگشت نموده و چاه دیگری در سمت چپ این چاه بود که بین آنها یک دیواره نازک تقریبا 1متری بود که مسیر مطمئن تر جهت رفتن به قسمت های تحتانی غار این چاه بود که متاسفانه علامتی جهت هدایت افرادی که به داخل غار نیامده اند ، نداشت . از این چاه که عبور نمودیم وارد راهرو بسیار پرشیب و خاکی شدیم که یک کابل مخابراتی سیاه رنگ طولانی جهت راهنمایی افراد به قسمت های انتهایی غار که چندین حفره پر از آب می باشد وجود داشت . بعد از ساعاتی توقف در این قسمت و مشاهده زیبایی های درون غار که مشتمل بر حفره های پر از آب و همچنین در بعضی حفر ها جویبار های روان و قندیل های آهکی کف غار موسوم به استالاگمیت (چکیده ) وقندیل های آویزان از سقف غارموسوم به استالاگتیت(چکنده) ومشاهده خفاش هایی که هر از چند گاهی از بالای سر ما به پرواز در می آمدند و لذت بردن از این شاهکارهای بی نظیر خلقت و جهان آفرینش، افراد گروه آماده شدند که غار را ترک نمایند و همین طور با صبر وحوصله فراوان و دقت بی نظیر سرپرست گروه و دیگر دوستان که او را کمک می نمودند ، همگی سی وچند نفر افراد بازدید کننده با سلامت و موفقیت از غار خارج شدند و بعد از نماز واستراحت و صرف ناهار ظهر در ساعت 3 بعد از ظهر ، طرنگ را به مقصد کرمان وداع نمودیم و بار دیگرلحظات زیبای دو روز بیاد ماندنی در کارنامه موفقیت آمیز گروه کوهنوردی ما رقم خورد .